Plisy – zwane roletami plisowanymi – są niezwykle funkcjonalne: pozwalają zasłaniać okno od góry i od dołu, dopasowują się do nietypowych kształtów, a do tego wyglądają lekko. Aby zachowały formę „harmonijki” i świeży kolor przez lata, wymagają jednak właściwej pielęgnacji. Poniżej znajdziesz sprawdzone metody czyszczenia plis z podziałem na rodzaje zabrudzeń i materiałów.
Zanim zaczniesz: poznaj swoją plisę
Zwróć uwagę na trzy elementy:
- Tkanina – najczęściej poliester, czasem z powłoką odbijającą (perłową/aluminiowaną) lub z warstwą zaciemniającą.
- Konstrukcja – pojedyncza plisa albo duo/honeycomb (komórkowa). Ta druga lepiej izoluje, ale gorzej znosi moczenie.
- Montaż i prowadzenie – linki, prowadnice, uchwyty. Elementy te nie lubią nadmiaru wody i agresywnych środków.
- Jeśli masz wątpliwości co do odporności tkaniny, zacznij od testu w mało widocznym miejscu (niewielka ilość roztworu, delikatne przetarcie).
Podstawy pielęgnacji: zasady bezpieczeństwa
- Zawsze zaczynaj od czyszczenia na sucho. Kurz i pył łatwiej usunąć, zanim zamienią się w „błoto” pod wpływem wody.
- Używaj miękkich akcesoriów. Mikrofibra, pędzelek z miękkim włosiem, szczotka do odkurzacza z końcówką szczelinową.
- Unikaj silnych detergentów i wybielaczy. Wystarczy letnia woda z odrobiną łagodnego płynu do tkanin lub mydła.
- Nie zalewaj mechanizmów. Woda w głowicy i napędzie skraca żywotność linek i sprężyn.
- Susz w pozycji rozłożonej. Zachowasz równe fałdy i unikniesz zaciekania.
Czyszczenie na sucho – szybkie i bezpieczne
- Odkurzanie – rozłóż plisę, ustaw niską moc i prowadź szczotkę równolegle do fałd od góry do dołu.
- Przecieranie mikrofibrą – suchą ściereczką omiataj lamele ruchem wzdłużnym.
- Miotełka antystatyczna – dobra do codziennego „odświeżenia”, szczególnie przy jasnych tkaninach.
Taki zabieg co 1–2 tygodnie znacząco ogranicza potrzebę mocniejszego czyszczenia.
Mycie punktowe – gdy pojawią się plamy
Drobne zabrudzenia (odciski palców, ślady owadów, delikatny tłuszcz) usuniesz miejscowo:
- Przygotuj roztwór: letnia woda + 1–2 krople płynu do tkanin lub delikatnego mydła.
- Zwilż mikrofibrę, dobrze odciśnij.
- Przecieraj punktowo plamę bez tarcia poprzecznego – ruch wzdłuż fałd.
- Osusz suchą ściereczką, pozostaw rozłożoną do wyschnięcia.
Na trudniejsze plamy (kawa, herbata) sprawdzi się roztwór z łyżeczką sody na szklankę wody – najpierw test w niewidocznym miejscu.
Delikatne kąpiele – tylko dla wybranych tkanin
Nie wszystkie plisy nadają się do moczenia. Jeśli producent dopuścił taką metodę i plisa nie jest komórkowa:
- Demontaż – zdejmij plisę zgodnie z instrukcją (zwróć uwagę na ułożenie linek).
- Kąpiel – zanurz na 10–15 minut w wannie z letnią wodą i niewielką ilością delikatnego detergentu.
- Płukanie – w czystej wodzie, bez wyżymania.
- Odkapianie – trzymaj pionowo, pozwól spłynąć nadmiarowi wody.
- Suszenie – zawieś ponownie, rozłóż do pełnej wysokości i co kilka minut delikatnie zaciśnij fałdy dłonią, by przywrócić równy rysunek.
Uwaga: plisy duo/honeycomb i tkaniny z powłoką alu/perłową czyści się bez zanurzania – maksymalnie lekko wilgotną ściereczką.
Tłuste osady i zabrudzenia kuchenne
W strefie kuchennej zastosuj:
- roztwór letniej wody z kilkoma kroplami płynu do naczyń (odtłuszcza, ale jest łagodny),
- ewentualnie alkohol izopropylowy do punktowego przetarcia świeżych tłustych plam (test!),
- po czyszczeniu zawsze przetrzyj czystą wodą i osusz.
Zapobiegawczo rozważ impregnat antystatyczny do tkanin okiennych – ograniczy przywieranie kurzu i tłuszczu.
Pielęgnacja mechanizmów i linek
- Sprawdź napięcie linek; jeśli plisa opada, konieczna może być regulacja według instrukcji producenta.
- Ruchome punkty (poza tkaniną!) możesz delikatnie spryskać silikonem technicznym lub grafitem w proszku.
- Unikaj smarów olejowych – łapią kurz i mogą zabrudzić materiał.
Najczęstsze błędy
- Zbyt mocne szorowanie w poprzek fałd – deformuje harmonijkę i mechaci tkaninę.
- Gorąca woda – potrafi skurczyć lub odbarwić materiał.
- Moczenie plis komórkowych – ryzyko sklejenia komór i plam po wyschnięciu.
- Środki z chlorem/rozpuszczalnikami – uszkadzają barwnik i powłoki odbijające ciepło.
- Suszenie złożonej, mokrej plisy – powstają trwałe zacieki i „falowanie”.
Harmonogram czyszczenia
- Co 1–2 tygodnie: odkurzanie/omiatanie na sucho.
- Co 2–3 miesiące: przetarcie lekko wilgotną mikrofibrą, mycie punktowe.
- Sezonowo (wiosna/jesień): kontrola linek, ewentualna regulacja, odświeżenie powłoki antystatycznej.
- W strefach „trudnych” (kuchnia, łazienka): krótsze interwały – nawet co 3–4 tygodnie.
Jak przechowywać i użytkować, by plisy dłużej wyglądały jak nowe?
- Wietrz pomieszczenia – wilgoć sprzyja osadzaniu brudu.
- Unikaj gwałtownego szarpania uchwytów i łańcuszków.
- Wykonuj kilka pełnych cykli góra–dół miesięcznie, by rozprowadzić równomiernie naprężenia w linkach.
- Przy remontach i pracach pylących zabezpiecz plisy folią lub zdemontuj na czas robót.
Podsumowanie
Czyszczenie plis nie jest trudne, jeśli trzymasz się kilku zasad: zaczynaj na sucho, pierz punktowo, unikaj moczenia tkanin komórkowych i powłokowanych, a przy suszeniu zachowuj rozłożoną, równą formę. Regularna, lekka pielęgnacja sprawi, że plisy zachowają kształt harmonijki, nasycenie koloru i pełną funkcjonalność na długie lata – nawet w wymagających strefach, takich jak kuchnia czy łazienka. Dzięki temu Twoje plisy okienne pozostaną praktyczne i estetyczne, a czyszczenie ograniczy się do szybkich, rutynowych zabiegów.
Jak przechowywać i użytkować, by plisy dłużej wyglądały jak nowe?
- Wietrz pomieszczenia – wilgoć sprzyja osadzaniu brudu.
- Unikaj gwałtownego szarpania uchwytów i łańcuszków.
- Wykonuj kilka pełnych cykli góra–dół miesięcznie, by rozprowadzić równomiernie naprężenia w linkach.
- Przy remontach i pracach pylących zabezpiecz plisy folią lub zdemontuj na czas robót.